| Spreker: | Ben Westerink | ||||
| Datum: | Woensdag 1 oktober 2014 | ||||
| Locatie: | Wijkcentrum De Ringvaart, Floris van Adrichemlaan 96, 2035 VD Haarlem | ||||
| Aanvang: |
|
Inleiding op de lezing
Het gebruik van wilde planten voor medicinale doeleinden is eeuwenoud. Een groot deel van ons moderne geneesmiddelpakket is nog altijd gebaseerd op plantaardige verbindingen. Er worden tijdens de lezing een drietal groepen geneesmiddelen onderscheiden.
De eerste groep is afgeleid van secundaire metabolieten uit planten die over duidelijke farmacologische eigenschappen beschikken. Het plantenrijk kent een enorme variatie aan deze chemische stoffen. Welke redenen liggen hieraan ten grondslag? Veel plantensoorten zijn nooit of onvoldoende onderzocht. Liggen hier mogelijkheden voor de ontwikkeling van medicijnen met nieuwe werkingsmechanismen? De stereospecificiteit van de werkzame stoffen speelt hierbij overigens een belangrijke rol. Er worden 10 voorbeelden worden gegeven van geneesmiddelen die uit het plantenrijk afkomstig zijn, waaronder aspirine, morfine en antitumor stoffen.
De tweede groep geneesmiddelen is juist niet afgeleid van planten. Ze zijn zuiver het product van experimenten in laboratoria. Dikwijls zijn ze bij toeval ontdekt. Denk hierbij aan antidepressiva en kalmerende middelen als antipsychotica en slaapmiddelen (bijv. valium).
De derde groep is gebaseerd op de kruidengeneeskunst. Vaak gaat het hier om mengsels van kruiden. Voorbeelden zijn preparaten op basis van smeerwortel, kamille, digitalis, valeriaan, St janskruid etc. De geneeskrachtige claims die door de producenten worden gedaan zijn talrijk. De overheid neemt echter een steeds kritischer houding aan t.o.v. geneesmiddelen. Sinds december 2012 is een Europese regelgeving van kracht. Een wetenschappelijk bewijs van de werkzaamheid speelt bij de registratie als geneesmiddel een belangrijke rol. Tijdens de lezing zal de klinische werkzaamheid van een tiental veel gebruikte kruidenpreparaten aan een kritische literatuuranalyse worden onderworpen. Maar ook bij een aantal moderne geneesmiddelen zal een vraagteken worden geplaatst.
Tenslotte zal ook aandacht worden geschonken aan de vele gevaren die aan het recreatief gebruik van plantenstoffen kleven.
